Beelden en video’s van dode baby’s, kinderen en ganse gezinnen in Oekraïne gaan momenteel de wereld rond. Het zijn echt heel harde beelden vind ik zelf.
Deze week vertelde iemand mij ook dat haar kind schrik had van de oorlog in Oekraïne. Na het zien van een aflevering van Karrewiet. Hoe erg die programmamakers hun best ook doen, de waarheid is blijkbaar toch moeilijk te brengen op kindermaat.
Want hoe praat je nu eigenlijk met kinderen over oorlog?
Twee belangrijke randvoorwaarden zijn de leeftijd van je kind(eren) en nieuwshygiëne:
Hoe jonger, hoe minder je kind van de oorlog hoeft te weten. Mijn zoontje van 4 bijvoorbeeld heeft geen enkele boodschap aan een oorlog hier 2000 km vandaan. De kans dat hij na zo’n gesprek gewoon bang is, is veel groter dan de kans dat hij begrijpt wat er aan de hand is. Dus met hem zelf daarover een gesprek starten is gewoon niet nuttig en past niet in zijn ontwikkelingsfase.
Doe aan nieuwshygiëne in de buurt van je kinderen. Ook als ze ouder zijn. Veel beelden zijn hard en bieden geen toegevoegde waarde in het leven van kinderen. Dus kijk het nieuws als je kinderen slapen of niet thuis zijn. Wees u bewust van waar je kinderen zijn als je door de nieuwsapp scrollt. En ook de woorden op het radionieuws kunnen best wel binnenkomen bij kinderen.
Uiteraard leven onze kinderen niet in een cocon. Ze horen dat soort dingen ook op school. Of ze pikken iets op via de radio of de tv. Of ze kijken gewoon Karrewiet. En dan komen de vragen. Of zelfs de angst.
Een paar handvaten:
Leg de dingen uit op het niveau van je kind. Een 6-jarige en een 12-jarige, daar leg je oorlog op een verschillende manier aan uit.
Hou rekening met de draagkracht van je eigen individuele kind: welke informatie kan mijn kind aan, welke niet?
Hou je aan de feiten. Doe niet aan voorspellingen, niemand kan de toekomst voorspellen. En lieg ook niet. Vertel de dingen zoals ze zijn, maar op maat van de leeftijd en maturiteit van je kind.
Geef aan dat je sommige dingen niet weet. Het kan soms al helpend zijn voor je kind als je zegt dat je het ook niet zo goed weet en dat je dat eigenlijk wel lastig vindt.
Humor kan soms helpen om wat lucht te geven aan de zaken. Ik heb zelf een heel grote fan van humor in het praten met kinderen. Tegelijk is het niet de bedoeling om met humor de vragen of de angst van je kind weg te wuiven. Gebruik humor dus met mate.
Probeer zelf niet angstig te reageren op de berichtgeving of tijdens gesprekken over de oorlog in de buurt van je kind. Angst is namelijk besmettelijk. En zeker kinderen pikken dit snel op en nemen het over.
En wat doe je als je kind echt schrik heeft voor de oorlog?
Als eerst en belangrijkste punt: neem de angst van je kind ernstig, wuif het niet weg. Erken de angst. Zeg niet: “Ja maar je moet daar niet bang voor zijn.” Angsten kunnen namelijk tot piekeren, controlegedrag, slaapproblemen enzovoort. En er is ook nog nooit iemand rustig geworden van de zin: “Doe eens rustig.”.
Praat erover met je kind. Op een rustig moment. Ga op zoek naar waarvoor je kind exact schrik heeft en geef eerlijke antwoorden. Ga ook na hoeveel schrik je kind heeft door het bijvoorbeeld er een cijfer op te laten plakken of een kleur aan te geven, afhankelijk van de leeftijd van je kind.
Praat er ook regelmatig over met je kind. Niet enkel wanneer je kind er iets over vraagt of zegt, maar neem ook zelf het initiatief zonder te pushen. En ga dan telkens na hoe bang je kind is en waarvoor je kind bang is. Zo kun je ook voor jezelf in de gaten houden of het meer of minder wordt. Angst is namelijk niet alleen besmettelijk, het heeft ook de neiging zich uit te breiden als een olievlek.
Eigenlijk gaat het over een veilige omgeving creëeren voor je kind, waarin je met je kind verbindt en ruimte geeft aan de emoties die er zijn. En als die ruimte er is, dan kunnen kinderen de emotie verwerken en loslaten.
Comments