Wat is bemiddeling?

Bemiddeling is een methode of een manier om een gesprek tussen twee of meer mensen, verwikkeld in een conflict, te organiseren. Het is een vrijwillig en vertrouwelijk proces waarbij de betrokkenen ervoor kiezen om het gesprek te laten leiden door een onafhankelijke en onpartijdige derde: een bemiddelaar.

Het doel van bemiddeling is samen een constructieve oplossing (meestal schriftelijk vastgelegd) te vinden voor het conflict, die gedragen wordt door alle betrokkenen. De oplossing is voor iedereen een win-win. Als er namelijk één iemand achteraf toch het gevoel heeft benadeeld te zijn, dan ligt daar de kiem van een nieuwe conflict.  En dat is net wat bemiddeling probeert te voorkomen: toekomstige conflicten. Het is dus meer dan alleen maar een conflict hier en nu oplossen. 

Vandaar dat bemiddeling ook pro-actief kan ingezet worden om te vermijden dat er een conflict komt of om een back-up plan te hebben waneer er toch een conflict zou komen. Denk maar aan afspraken in nieuw samengestelde gezinnen of zelfs bij scheidingen waar alles vlot verloopt. In dat geval kunnen afspraken voor als het misschien wat minder goed gaat lopen zeer nuttig zijn. 

Bemiddelen is waarschijnlijk één van de oudste en meest bekende manier om een conflict op te lossen. Iedereen heeft het al wel eens gedaan, meestal zelfs onbewust: een ruzie opgelost tussen vrienden, familieleden of buren door te bemiddelen. Er zijn dan ook verschillende vormen van bemiddeling. Een bemiddeling in het kader van de wet van 21 februari 2005 gebeurt door een professioneel bemiddelaar, die erkend is door de Federale Bemiddelingscommissie. Daardoor heb je als betrokkenen zekerheid rond de juridisch accuraatheid van de gemaakte afspraken. Daarenboven kunnen sommige overeenkomsten bemiddeld door een erkend bemiddelaar op eenvoudige manier gehomologeerd worden door de rechter (bijvoorbeeld de EOT). 

Wat doet een bemiddelaar? 

Een erkend bemiddelaar werkt volgens de principes zoals bepaald in de wet van 21 februari 2005. Die principes vormen als het ware een kompas om er voor te zorgen dat de bemiddelaar een veilige omgeving kan creëren waarin werkelijk ruimte is voor het gesprek en de dialoog. Ikzelf ben erkend door de Federale Bemiddelingscommissie en “vaar” dus op dit kompas: 

• Ik ben als bemiddelaar neutraal en onafhankelijk en heb geen enkel belang bij een bepaalde oplossing. Daardoor stuur ik het gesprek niet richting een bepaalde oplossing. Daarenboven ben ik geen rechter: ik oordeel niet wie gelijk of ongelijk heeft. Ik geef ook geen advies en los het probleem niet op. De oplossing komt actief van de betrokkenen. Als bemiddelaar faciliteer ik enkel het gesprek: ik waak erover dat iedereen evenwichtig aan bod komt en zijn noden en behoeften op tafel kan leggen en dat iedereen volledig geïnformeerd is alvorens een beslissing te nemen. 

• Een bemiddeling is vertrouwelijk. Dit is een heel belangrijk principe. Alles wat tijdens een bemiddeling gezegd of geschreven wordt, is vertrouwelijk. Heel concreet betekent dit dat ik als bemiddelaar niet over de inhoud communiceer met iemand die niet mee aan tafel zat. Ook niet met de doorverwijzende rechter. De enige uitzondering is dat wat op papier komt te staan. Het betekent ook dat de betrokkenen aan tafel dat wat besproken wordt tijdens de bemiddeling, niet zomaar mogen bespreken met mensen die niet aanwezig waren. Hierover worden duidelijke afspraken gemaakt tijdens de bemiddeling. 

• Daarnaast waak ik er als bemiddelaar ook over dat de bemiddeling transparant is. Dit betekent dat er geen informatie wordt achtergehouden en er niks gebeurt of niks gezegd wordt dat de andere niet weet. Concreet is er geen contact tussen mij en 1 van jullie zonder dat de ander dat weet en het daarmee eens is. Dit garandeert dat betrokkenen volledig geïnformeerd zijn en zich zo in de best mogelijke positie bevinden om tot een evenwichtige overeenkomst komen.

• Nog een belangrijke voorwaarde van bemiddeling is de vrijwilligheid. Elke bemiddeling, ook die opgelegd door een rechter, is vrijwillig. Je kan ermee stoppen wanneer je wil. Het betekent wel niet dat een bemiddeling vrijblijvend is: als je jezelf engageert tot bemiddeling, wordt er verwacht dat je jezelf actief inzet om tot een constructieve oplossing te komen. Ook die vrijwilligheid wordt in de gaten gehouden door de bemiddelaar. 

Waarom zou je kiezen voor bemiddeling? 

In bemiddeling is er eerst en vooral ook oog voor de relatie tussen de betrokkenen, niet enkel voor het conflict. Daarom wordt in bemiddeling altijd gestreefd naar een win-win akkoord. Als er namelijk één iemand nadien het gevoel heeft benadeeld te zijn geweest, dan ligt daar de kiem van een nieuwe conflict. 

Daarenboven stimuleert bemiddeling ook de dialoog en communicatie tussen de betrokkenen aan tafel. De oplossing uit een bemiddeling is daarom vaak duurzamer dan de oplossing opgelegd door de rechter. 

Bemiddeling is laagdrempelig en kan op elk moment opgestart worden: voor, tijdens of na een procedure. Tegelijk kan een bemiddeling ook op elk moment gestopt worden, door elke betrokkene.

Nog een belangrijk voordeel is dat een akkoord met tussenkomst van een erkend bemiddelaar, snel gehomologeerd kan worden door de rechter. Een gehomologeerde overeenkomst heeft dezelfde waarde als een vonnis. Het is dus “onmiddellijk uitvoerbaar”: als iemand de afspraken niet nakomt, kan je onmiddellijk naar de deurwaarder stappen, zonder tussenkomst van de rechter. 

In familiale bemiddeling wordt ook altijd een bijzondere aandacht geschonken aan de belangen van de betrokken kinderen. Bij een homologatie door de rechter, wordt de overeenkomst in principe niet nagekeken door de rechter behalve op de punten wat de kinderen betreft. Om zeker te zijn dat hun belangen niet geschonden worden en alle afspraken duidelijk en helder zijn. Daarnaast ben ikzelf naast bemiddelaar, ook kinder- en jongerencoach, waardoor hun welbevinden door de kennis uit mijn andere rol altijd nadrukkelijk in mijn werk aanwezig is. 

Een gerechtelijke procedure daarentegen leidt vaak tot een onherstelbare breuk, vooral in conflicten met personen uit onze onmiddellijke omgeving, zoals familie of ex-partners. En er is daarenboven geen enkele garantie dat je gelijk zult krijgen van de rechter. Voor de rechtbank is er meestal zelfs sprake van een lose-lose: niemand is echt helemaal tevreden en iedereen voelt zich tekort gedaan. Er is een boutade in de juridische wereld die zegt: het is niet omdat je gelijk hebt, dat je gelijk krijgt…. Daarenboven duren procedures lang en kosten ze veel geld én negatieve energie. 

Bemiddeling is dus goedkoper, sneller en aangenamer dan een gerechtelijke procedure en er is meer kans op een duurzame oplossing. Bij een erkend bemiddelaar heb je dan ook nog zekerheid rond de neutraliteit, de vertrouwelijkheid, de transparantie en de vrijwilligheid van de bemiddeling. 

Met welke conflicten kan je terecht? 

Voor alle mogelijke conflicten (of preventief om conflicten te vermijden) in de familiale sfeer kun je bij mij terecht: 

• Regelingen rond de echtscheiding met onderlinge toestemming (EOT) zoals verblijfsregelingen, alimentatie, het verdelen van de goederen, het verdelen van het huis enzovoort. 

• Regelingen bij een scheiding zoals verblijfsregelingen, alimentatie, het verdelen van de goederen, het verdelen van het huis enzovoort. Wettelijk gezien zijn mensen die niet gehuwd zijn, niet verplicht om enige afspraken te maken, ook niet voor de kinderen, na een breuk. Echter, zeker wanneer er minderjarige kinderen betrokken zijn, is het uiteraard heel erg nuttig om dit wel te doen… 

• Ouderschapsregelingen na (echt)scheiding zoals bijvoorbeeld de wijziging van alimentatieregeling of verblijfsregeling omdat de kinderen ondertussen groter zijn en andere noden hebben of omdat één van de ouders is verhuisd; 

• Proactieve afspraken in nieuw samengestelde gezinnen rond samenleven en het organiseren van het samenleven. Dit soort bemiddeling is vooral nuttig om iedereen de kans te geven zijn bezorgdheden uit te drukken en op die manier tot een aantal afspraken te komen die voor iedereen goed voelen, al dan niet in samenspraak met ex-partners; 

• Relatiebemiddeling: dit is wanneer je als koppel vast loopt en je samen met iemand anders wil kijken naar wat werkt en waar het vast loopt om zo te kunnen beslissen of jullie de relatie nog een kans geven of toch uit elkaar gaan. Dit is niet hetzelfde als relatietherapie waarin koppels al beslist hebben om hun relatie nog een kans te geven en zich daarbij laten begeleiden; en

• Conflicten binnen de familie rond erfenissen maar ook rond bijvoorbeeld het contact tussen kleinkinderen en grootouders. 

In het kader van mijn beroep als kindercoach en oudercoach, ben ik vooral gespecialiseerd in bemiddelingen waarbij kinderen betrokken zijn. Tegelijk, door mijn opleiding als jurist, kan je bij mij ook terecht voor de meer juridisch-technische regelingen. 

​